Þegar ég held fyrirlestra um næringu fyrir unga íþróttafólkið okkar líki ég næringarefnunum oft við íþróttalið, þar sem hvert næringarefni hefur sitt sérstaka og mikilvæga hlutverk „á vellinum“.

Reykjalundur fagnar 76 ára afmæli á þessu ári en það var 1. febrúar 1945 sem fyrsti sjúklingurinn var innritaður á Reykjalund. Heilbrigðisstofnunin Reykjalundur er eins og kunnugt er í eigu SÍBS en saga Reykjalundar og SÍBS er auðvitað gríðarlega merkileg og samtvinnuð sögu lands og þjóðar á þessum tíma. Það er ekki ætlunin að rekja þessa áhugaverðu sögu hér heldur veita lesendum innsýn í nútímann og horfa til framtíðar. Söguna þarf þó alltaf að umgangast af virðingu og nærgætni enda verður svona mögnuð og einstök starfsemi ekki til nema vegna hóps eldhuga sem hrífa enn stærri hóp með sér og nánast sannfæra samfélagið um að hægt sé að framkvæma kraftaverk, öðrum til heilla. Áhugasömum um söguna skal bent á SÍBS bókina frá árinu 1988 og Sigur lífsins sem gefin var út 2013.

Frá því að COVID-19 faraldurinn hófst í Kína í desember 2019 hefur hann breiðst hratt út um heimsbyggðina og breytt lífsháttum okkar undanfarið eitt og hálft ár. Fljótlega varð ljóst að þessi gerð coronaveiru væri skæð, enda náskyld SARS (HABL) veirunni sem einnig var skæð, en olli sem betur fer aðeins afmörkuðum faraldri árið 2003. COVID-19 hefur nú valdið dauða 4,7 milljóna manna skv. opinberum skráningum, en raunveruleg dauðsföll eru talin mun fleiri þar sem skráningu dánarorsaka er víða verulega ábótavant.

Í sögulegu samhengi má segja að Reykjalundur hafi byrjað sem starfsendurhæfingarstofnun fyrir 76 árum, og var staðurinn þá kallaður vinnuheimili fyrir berklasjúklinga. Hins vegar eru 21 ár síðan formlegt teymi um starfsendurhæfingu tók til starfa á Reykjalundi undir heitinu Atvinnuleg endurhæfing. En til samræmis við aðra svipaða starfsemi í landinu,var ákveðið að breyta nafninu í Starfsendurhæfingu Reykjalundar í upphafi árs 2011.

Á Reykjalundi kemur fólk til endurhæfingar þar sem tekið er heildrænt á afleiðingum sjúkdóma og slysa. Endurhæfingin byggir á samvinnu margra fagaðila og er beitt sál-, líkamlegum- og félagslegum aðferðum með það að markmiði að uppræta, minnka eða bæta fyrir skerðingu í færni og virkni sem sjúkdómur eða slys hafa valdið. Þeir sem koma til endurhæfingar njóta gjarnan minni lífsgæða en aðrir enda stríða þeir við heilsufarsvandamál sem veldur miklum sálrænum og líkamlegum þjáningum. Til að mynda er algengi þunglyndis meðal sjúklinga með þráláta verki frá 20% til 54% og svipað má segja um algengi kvíða. Sambærilegar tölur má sjá hjá öðrum sjúklingahópum sem sækja endurhæfingu á Reykjalundi.

“ Næsti bær við himnaríki“ segir hinn landsþekkti skemmtikraftur Jóhannes Kristjánsson um reynslu sína af endurhæfingarstarfi Reykjalundar. Í fyrsta sinn árið 1999 er hann dvaldi þar í fjórar vikur eftir hjartaáfall og í annað sinn fyrir rúmum áratug þegar hann dvaldi þar í sex mánuði í kjölfar hjartaígræðslu. Auk þess hefur Jóhannes af og til nýtt sér aðstöðuna á Reykjalundi til styrktaræfinga án þess að leggjast inn.